به گزارش خبرنگار ایبِنا، «بانک مرکزی برنامه‌ای برای صدور مجوز مستقل به نئوبانک‌ها ندارد». «یک نئوبانک حامی کنسرت همایون شجریان شد». «مسئولیت کلیه امورنیوبانک‌ها بر عهده بانک مادر است». «این فین تک در صنعت بانکداری به رسمیت شناخته نمی‌شود». «احراز هویت غیرحضوری، با فعالیت نئو و نیوبانک‌ها مغایریت دارد».
این اخبار، تنها گوشه‌ای از دستاوردها و موانع نئوبانک‌ها در ایران است که به دلیل نزدیک بودن با خدمات دیجیتالی بانک‌ها، این نظام قدرتمند سنتی را از جهت اصطکاک و هدر رفت منابع به چالش کشیده و باعث شده تا علاوه بر استقبال عموم مردم، با لبه دیگر بام یعنی غضب صنعت بانکداری ایران روبه‌رو شود.
البته این نگاه دوسویه به نئوبانک ها تنها مختص به ایران نبوده و برخورد موشکافانه و گاهی کارشکنانه بخش قدرتمند سنتی را در سطح بین الملل به خود جذب کرده است.
این رخداد که توسط نوآوران در یک نظام اقتصادی از بخش پایین دستی متولد شده اکنون نظام قدرتمند سنتی را به چالش کشیده و از سمت دیگر استقبال مردم را به همراه دارد.
با تولد اولین نئوبانک ایرانی از دل بخش خصوصی این نگاه در قالب موانع متعدد از سمت فعالان سنتی حوزه پولی و مالی کشورمان نیز جاری و ساری شد تا این به اصلاح اجتماع نوآوران ساختارشکن را به عقب کشاند اما در همین زمان بانک مرکزی در اقدامی، خط کشی‌هایی برای فعالیت این دو بخش ایجاد کرد و بحث فعالیت نئوبانک‌ها را از نیوبانک‌ها جدا ساخته و نئوها را به سمت رگولاتوری هدایت کرد.
بر این اساس مهران محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی از نبود برنامه در این نهاد نظارتی به منظور صدور مجوز برای فعالیت نئوبانک خبر داد و گفت: اگر صدور مجوز جدیدی برای بانک‌ها در دستور کار بانک مرکزی قرار گیرد، در قالب نئوبانک خواهد بود و مجوزی به بانک سنتی داده نمی‌شود.
البته این مقام مسئول فعالیت نئوبانک ها در سطح بین الملل را تحت نظارت بانک مادر دانست و افزود: در شرایطی که بحث ارائه مجوز جدیدی به بانک مطرح نیست، اما تلاش می‌شود تا مانند مدل سایر نئوبانک‌های سطح بین الملل دنیا، بانک مادر شرایط نظارتی و هدایتی خود را ادامه دهد.
وی به تفاوت نگرش فعالان این بازار اشاره کرد و افزود: بعضی از نئو و نیوبانک‌ها تلاش کرده‌اند تا با ایجاد تغییراتی از روش‌های سنتی فاصله گیرند و استقلال ظاهری و ساختار تازه‌ای از خود را نشان دهند. این بخش خواهان بوده تا موجودیت تقریباً مستقلی ایجاد کرده اما همچنان وابستگی‌شان به بانک همکار زیاد است.
هم اکنون ۶ هزار نئوبانک با سرمایه‌ای کمتر از یک میلیارد دلار در جهان فعالیت داشته و ۱۴ دسته‌بندی خدمات گردش مالی همچون پرداخت صورتحساب، سپرده موبایل، حواله بیش از اعتبار فوری، پول نقد اورژانسی، پی‌اِف‌اِم، خدمات امنیتی و تعدادی از خدمات بانک های سنتی مانند پرداخت‌های شتاب، امتیازدهی اعتبار، صدور کارت‌های هدیه، بیمه‌نامه، پرداخت قبوض و حتی اسکن یکپارچه بارکدهای سیستم خُرد را مشتری محور و تسهیل‌سازی کرده تا کارمزدهای قابل توجهی را به سمت خود جذب کنند.
البته در چند سال اخیر، این ابزار قدرتمند در حوزه پولی مالی به جایگاهی رسیده که بانک‌ها در زیرمجموعه‌های خود، فعالیت نئوبانک‌ها را قالب نیوبانک ایجاد کرده تا سهم کارمزدی خود را در این صنعت حفظ کنند.
از سویی دیگر مقررات بانکی نیز به سمتی حرکت دارد تا در عین مرزبندی، نحوه ارائه خدمات را تحت نظارت حاکمیت، ادغام و یا تفکیک کند. از این روست که کسری دولت خواهی مدیرنوآوری کاسپین معتقد است: امروزه فناوری نبض مقررات بانکی را در اختیار خود قرار داده و عنان قانون گذاری حوزه پولی و مالی بر محوریت نوآوری و فناوری می‌چرخد.
وی یادآور شد: فین تک ها در ایران با ارائه خدمات بانکی، نقش تسهیلگری را ایفا کرده‌اند.
دولت خواهی به فعالیت ۱۷ نئوبانک و نیوبانک در ایران اشاره کرده و افزود: بنابراین فعالان حوزه پولی مالی اعم از بانک مرکزی، بانک‌ها، مشتریان بانکی و... نمی‌دانند به دنبال برطرف کردن چه مشکلی بوده و مجوز در پی رفع چه نیاز و ارائه چه خدمتی صادر و اخذ شود.
این فعال حوزه پرداخت فناوری های نوین مالی نئوبانک ها را فین تک عنوان کرد و گفت: نئو بانک، ابزاری است که در صنعت بانکداری به آنها استارت آپ می گویند و مشتریانش آن را اپلیکیشن می شناسند.
وی یاداور می شود: نیوبانک، زیر مجموعه بانک است که به واسطه بانک، خدمات ارائه می دهد. از این روست که فعالیت نیوبانک در فضای رگولاتوری سخت و دشوار خواهد بود.
نئوبانک‌ها در ایران توانسته‌اند؛ فضای رقابتی برای ارائه خدمات متنوع و ساده‌سازی شده در یک زیرساخت غیرفیزیکی ایجاد کنند؛ اما حرکت آنها هرچند فناورانه، بسیارمحتاطانه است؛ چرا که لبه نازک نوآوری و قانون مداری تحت الشعاع ذائقه مصرف‌کننده قرار دارد به طوری که فرهنگ فرزان، معاون فروش و امور مشتریان داتین، این موضوع را ناشی از سیاست دولت‌ها و رفتار مردم دانست و تاکید کرد: با نگاهی گذرا به اخبار متوجه خواهید شد که تسهیلات بانکی و کمک هزینه از سوی دولت و مردم موضوع داغ بوده و برای بانک نیز جذب سپرده مردمی همچنان در اولویت سیاست‌های درآمدزایی به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: تا زمانی که اخذ وام، درصد تسهیلات، سود سپرده و... شیرین شنیدنی باشد؛ احتیاط در ایجاد و نحوه ارائه خدمات برای فعالیت نئوبانک‌ها الزامی است.
فرزان تاکید کرد: صنعت بانکداری ایران همچنان با موضوعاتی همچون کارت اعتباری و اعتبارسنجی چالش داشته و هزینه گردش پول را پرداخت می‌کند. وی با اشاره به ترسیم سیاست بانک‌ها برای ایجاد نئوبانک گفت: در این شرایط که همچنان نگاه، ذائقه، درآمدزایی و خدمات رویکرد سنتی دارد؛ رگولاتوری باید به گونه‌ای تعیین شود تا عواید به سمت بانک ها برود تابه عنوان کارمزد ناچیز خدمات نئوبانک‌ها دردسر تازه‌ای، همچون خدمات الکترونیک رخ نمایی نکند.
